Lozap 50, Tabletki powlekane

Ulotka: Lozap 50, Tabletki powlekane

1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO

Lozap 50, 50 mg, tabletki powlekane

2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY

Każda tabletka powlekana zawiera 50 mg losartanu potasowego (Losartanum kalicum).

Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.

3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA

Tabletka powlekana

Białe lub prawie białe, owalne, dwuwypukłe tabletki powlekane z rowkiem dzielącym po obu stronach (około 11,0 x 5,5 mm). Tabletkę można podzielić na równe dawki.

4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE

4.1 Wskazania do stosowania

• Leczenie pierwotnego nadciśnienia tętniczego u dorosłych oraz u dzieci i młodzieży w wieku od 6 do 18 lat.
• Leczenie chorób nerek u dorosłych pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i cukrzycą typu 2 z białkomoczem ≥ 0,5 g/dobę jako składowa leczenia przeciwnadciśnieniowego (patrz punkty 4.3, 4.4, 4.5 i 5.1).
• Leczenie przewlekłej niewydolności serca u dorosłych pacjentów, gdy leczenie inhibitorami konwertazy angiotensyny (ACE) nie wydaje się być odpowiednie z powodu niezgodności, zwłaszcza kaszlu, lub przeciwwskazania. U pacjentów z niewydolnością serca, których stan został ustabilizowany inhibitorem ACE, nie należy zmieniać terapii na losartan. Frakcja wyrzułowa lewej komory serca u pacjentów powinna wynosić ≤ 40%, a ich stan powinien być klinicznie stabilny i na ustalonym schemacie leczenia przewlekłej niewydolności serca.
• W celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia udaru mózgu u dorosłych pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i przerostem lewej komory serca potwierdzonym w EKG (patrz punkt 5.1 Badanie LIFE, Rasa).

4.2 Dawkowanie i sposób podawania

Dawkowanie

Nadciśnienie tętnicze
Zwykle stosowana dawka początkowa i podtrzymująca u większości pacjentów wynosi 50 mg raz na dobę. Maksymalne działanie przeciwnadciśnieniowe uzyskuje się w ciągu 3 do 6 tygodni od rozpoczęcia leczenia. U niektórych pacjentów korzystne może być zwiększenie dawki do 100 mg raz na dobę (rano).
Losartan może być stosowany w skojarzeniu z innymi lekami przeciwnadciśnieniowymi, zwłaszcza z lekami moczopędnymi (np. hydrochlorotiazydem) (patrz punkty 4.3, 4.4, 4.5 i 5.1).

Pacjenci z nadciśnieniem tętniczym i cukrzycą typu 2 z białkomoczem > 0,5 g/dobę
Zwykle stosowana dawka początkowa wynosi 50 mg raz na dobę. Dawkę tę można zwiększyć do 100 mg raz na dobę, w zależności od wartości ciśnienia tętniczego krwi, po pierwszym miesiącu od rozpoczęcia leczenia. Losartan można stosować jednocześnie z innymi lekami przeciwnadeiśnieniowymi (np. lekami moczopędnymi, lekami blokującymi kanały wapniowe, alfa lub beta-adrenolitykami oraz lekami działającymi ośrodkowo) (patrz punkty 4.3, 4.4, 4.5 i 5.1), a także z insuliną i innymi często stosowanymi lekami o działaniu hipoglikemizującym (np. pochodnymi sulfonylomocznika, glitazonami i inhibitorami glukozydazy).

Niewydolność serca
Zwykle stosowana dawka początkowa losartanu u pacjentów z niewydolnością serca wynosi 12,5 mg raz na dobę. Dawkę tę na ogół należy stopniowo zwiększać w odstępach jednotygodniowych (tj. 12,5 mg na dobę, 25 mg na dobę, 50 mg na dobę, 100 mg na dobę, aż do maksymalnej dawki 150 mg na dobę) jeśli jest ona tolerowana przez pacjenta.

Zmniejszenie ryzyka wystąpienia udaru mózgu u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i przerostem lewej komory serca potwierdzonym w EKG
Zwykle stosowana dawka początkowa wynosi 50 mg losartanu raz na dobę. W zależności od zmian ciśnienia tętniczego należy dodać hydrochlorotiazyd w małej dawce i (lub) zwiększyć dawkę losartanu do 100 mg raz na dobę.

Szczególne grupy pacjentów

Stosowanie u pacjentów ze zmniejszoną objętością krwi krążącej
W przypadku pacjentów ze zmniejszoną objętością krwi krążącej (np. leczonych dużymi dawkami leków moczopędnych) należy rozważyć zastosowanie dawki początkowej wynoszącej 25 mg raz na dobę (patrz punkt 4.4).

Zaburzenia czynności nerek i u pacjentów hemodializowanych
Nie jest konieczne dostosowanie początkowego dawkowania u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek i u pacjentów hemodializowanych.

Zaburzenia czynności wątroby
Należy rozważyć zastosowanie mniejszej dawki u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby w wywiadzie. Brak doświadczeń terapeutycznych dotyczących stosowania u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby. Z tego względu losartan jest przeciwwskazany do stosowania u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby (patrz punkty 4.3 i 4.4).

Dzieci i młodzież

Dzieci w wieku od 6 miesięcy do 6 lat
Nie określono bezpieczeństwa stosowania i skuteczności u dzieci w wieku od 6 miesięcy do 6 lat. Aktualnie dostępne dane zostały opisane w punktach 5.1 i 5.2. Natomiast nie ustalono zaleceń dotyczących dawkowania.

Dzieci w wieku od 6 do 18 lat
Dla pacjentów o masie ciała > 20 kg do < 50 kg, którzy potrafią połykać tabletki, zalecana dawka wynosi 25 mg raz na dobę. (W wyjątkowych przypadkach dawkę można zwiększyć maksymalnie do 50 mg raz na dobę. Dawkowanie należy dostosować do wartości ciśnienia tętniczego krwi).
U pacjentów o masie ciała > 50 kg zwykle stosowana dawka wynosi 50 mg raz na dobę.
W wyjątkowych przypadkach dawkę można dostosować maksymalnie do 100 mg raz na dobę. Nie przeprowadzono badań dotyczących stosowania dawek powyżej 1,4 mg/kg mc. (lub powyżej 100 mg) na dobę u pacjentów pediatrycznych.

Losartan nie jest zalecany do stosowania u dzieci w wieku poniżej 6 lat, ponieważ dostępne dane dotyczące stosowania w tych grupach pacjentów, są ograniczone.
Ze względu na brak danych, losartan nie jest zalecany do stosowania u dzieci z współczynnikiem przesączania klębkowego < 30 ml/min/1,73 m² (patrz też punkt 4.4).
Losartan nie jest również zalecany do stosowania u dzieci z zaburzeniami czynności wątroby (patrz też punkt 4.4).

Pacjenci w podeszłym wieku
Chociaż u pacjentów w wieku powyżej 75 lat należy rozważyć rozpoczęcie leczenia od dawki 25 mg, dostosowanie dawkowania u osób w wieku podeszłym nie jest zazwyczaj konieczne.

Sposób podawania
Tabletki zawierające losartan należy połykać popijając szklanką wody.
Tabletki zawierające losartan można przyjmować z posiłkiem lub niezależnie od posiłków.

4.3 Przeciwwskazania

• Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną w punkcie 6.1.
• Drugi i trzeci trymestr ciąży (patrz punkty 4.4 i 4.6).
• Ciężkie zaburzenia czynności wątroby.
• Jednoczesne stosowanie produktu leczniczego Lozap 50 z produktami zawierającymi aliskiren jest przeciwwskazane u pacjentów z cukrzycą lub zaburzeniem czynności nerek (współczynnik filtracji klebuszkowej, GFR<60 ml/min/1,73 m²) (patrz punkty 4.5 i 5.1).

4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania

Nadwrażliwość:
Obrzęk naczynioruchowy. Pacjenci z obrzękiem naczynioruchowym w wywiadzie (obrzęk twarzy, warg, gardła i (lub) języka) powinni być pod ścisłą obserwacją (patrz punkt 4.8).

Niedociśnienie i zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej
Objawowe niedociśnienie, szczególnie po podaniu pierwszej dawki i po zwiększeniu dawki może wystąpić u pacjentów ze zmniejszoną objętością krwi krążącej i (lub) z niedoborem sodu na skutek intensywnego leczenia moczopędnego, ograniczenia ilości soli w diecie, biegunki lub wymiotów. Takie niedobory należy wyrównać przed podaniem losartanu lub zastosować mniejszą dawkę początkową (patrz punkt 4.2). Dotyczy to również dzieci w wieku 6 do 18 lat.

Zaburzenia równowagi elektrolitowej
U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek ze współistniejącą cukrzycą lub bez cukrzycy, często występują zaburzenia równowagi elektrolitowej, które wymagają wyrównania. W badaniu klinicznym przeprowadzonym z udziałem pacjentów z cukrzycą typu 2 i nefropatią częstość występowania hiperkaliemii była większa w grupie pacjentów leczonych losartanem niż w grupie otrzymującej placebo (patrz punkt 4.8). Dlatego też stężenie potasu jak również wartości klirensu kreatyniny w osoczu należy ściśle kontrolować, szczególnie ściśle obserwować należy pacjentów z niewydolnością serca oraz klirensen kreatyniny od 30 do 50 ml/ min.
Jednoczesne stosowanie losartanu i leków moczopędnych oszczędzających potas, suplementów potasu, substytutów soli zawierających potas nie jest zalecane lub innych produktów, które mogą zwiększyć stężenie potasu w surowicy krwi (np. produktów zawierających trimetoprim) (patrz punkt 4.5).

Podwójna blokada układu renina-angiotensyna-aldosteron (RAA) (ang. Renin-Angiotensin-Aldosterone-system, RAAS)
Istnieją dowody, iż jednoczesne stosowanie inhibitorów konwertazy angiotensyny (ACE) (ang. Angiotensin Converting Enzyme Inhibitors, ACEi), antagonistów receptora angiotensyny II (ang. Angiotensin Receptor Blockers, ARB) lub aliskirenu zwiększa ryzyko niedociśnienia, hiperkaliemii oraz zaburzenia czynności nerek (w tym ostrej niewydolności nerek). W związku z tym nie zaleca się podwójnego blokowania układu RAA poprzez jednoczesne zastosowanie inhibitorów ACE, antagonistów receptora angiotensyny II lub aliskirenu (patrz punkty 4.5 i 5.1).
Jeśli zastosowanie podwójnej blokady układu RAA jest absolutnie konieczne, powinno być prowadzone wyłącznie pod nadzorem specjalisty, a parametry życiowe pacjenta, takie jak: czynność nerek, stężenie elektrolitów oraz ciśnienie krwi powinny być ściśle monitorowane.
U pacjentów z nefropatią cukrzycową nie należy stosować jednocześnie inhibitorów ACE oraz antagonistów receptora angiotensyny II.

Zaburzenia czynności wątroby
W oparciu o dane farmakokinetyczne, które wykazują znaczne zwiększenie stężenia losartanu w osoczu u pacjentów z marskością wątroby, należy rozważyć zmniejszenie dawki u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby w wywiadzie. Brak jest doświadczeń terapeutycznych w leczeniu losartanem pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby. Dlatego też, nie wolno podawać losartanu pacjentom z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby (patrz punkty 4.2, 4.3 i 5.2).

Losartan nie jest zalecany do stosowania u dzieci z zaburzeniami czynności wątroby (patrz punkt 4.2).

Zaburzenia czynności nerek
W następstwie zahamowania aktywności układu renina-angiotensyna-aldosteron obserwowano zaburzenia czynności nerek z niewydolnością nerek włącznie (szczególnie u pacjentów, u których czynność nerek zależy od aktywności układu renina-angiotensyna-aldosteron, takich jak osoby z ciężką niewydolnością serca lub wcześniej występującymi zaburzeniami czynności nerek). Podobnie jak w przypadku innych produktów leczniczych wpływających na układ renina-angiotensyna-aldosteron obserwowano również zwiększenie stężenia mocznika w krwi oraz kreatyniny w surowicy krwi u pacjentów z obustronnym zwężeniem tętnic nerkowych lub zwężeniem tętnicy doprowadzającej krew do jedynej nerki; te zmiany czynności nerek mogą ustępować po odstawieniu leku. Losartan należy stosować ostrożnie u pacjentów z obustronnym zwężeniem tętnic nerkowych lub zwężeniem tętnicy doprowadzającej krew do jedynej nerki.

Stosowanie u dzieci i młodzieży z zaburzeniami czynności nerek
Ze względu na brak danych, losartan nie jest zalecany do stosowania u dzieci, u których szybkość przesączania kłębkowego wynosi < 30 ml/min/1,73 m² (patrz punkt 4.2). Podczas leczenia losartanem należy regularnie kontrolować czynność nerek ponieważ może się pogarszać. Dotyczy to zwłaszcza przypadków gdy losartan podawany jest przy istniejących innych schorzeniach (gorączka, odwodnienie) mogących wpływać na czynność nerek.

Wykazano, że jednoczesne stosowanie losartanu i inhibitorów ACE zaburzało czynność nerek. Dlatego ich jednoczesne stosowanie nie jest zalecane (patrz punkt 4.5).

Przeszczep nerki
Brak jest doświadczeń u pacjentów po niedawno przebytym przeszczepie nerki.

Pierwotny hiperaldosteronizm
Pacjenci z pierwotnym hiperaldosteronizmem przeważnie nie reagują na leki przeciwnadeiśnieniowe, działające przez hamowanie aktywności układu renina-angiotensyna. Dlatego nie zaleca się stosowania losartanu.

Choroba niedokrwiennea serca i choroby naczyniowo-mózgowe
Podobnie jak w przypadku innych leków przeciwnadeiśnieniowych, nadmierne zmniejszenie ciśnienia tętniczego krwi u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca i chorobą naczyń mózgowych może powodować zawat mięśnia sercowego lub udar mózgu.

Niewydolność serca
U pacjentów z niewydolnością serca ze współistniejącymi zaburzeniami czynności nerek lub bez, istnieje – tak jak w przypadku innych produktów leczniczych działających na układ renina-angiotensyna – ryzyko ciężkiego niedociśnienia i (często ostrej) niewydolności nerek.

Brak wystarczających doświadczeń terapeutycznych dotyczących stosowania losartanu u pacjentów z niewydolnością serca i współistniejącymi ciężkimi zaburzeniami czynności nerek, u pacjentów z ciężką niewydolnością serca (stopień IV wg NYHA), jak również u pacjentów z niewydolnością serca i objawowymi, zagrażającymi życiu zaburzeniami rytmu serca. Dlatego też losartan należy stosować ostrożnie w tych grupach pacjentów. Skojarzone leczenie losartanem i beta-blokerami należy stosować ostrożnie (patrz punkt 5.1).

Zweżenie zastawki aortalnej i mitralnej, kardiomiopatia przerostowa ze zwężeniem drogi odpływu
Tak jak w przypadku innych leków rozszerzających naczynia krwionośne, wskazane jest zachowanie szczególnej ostrożności u pacjentów ze zwężeniem zastawki aortalnej lub mitralnej lub kardiomiopatią przerostową ze zwężeniem drogi odpływu.

Obrzek naczynioruchowy jelit
U pacjentów leczonych antagonistami receptora angiotensyny II, w tym losartanem, notowano występowanie obrzęku naczynioruchowego jelit (patrz punkt 4.8). U tych pacjentów występowały ból brzucha, nudności, wymioty i biegunka. Objawy ustąpiły po przerwaniu leczenia antagonistami receptora angiotensyny II. Jeśli u pacjenta zostanie rozpoznany obrzęk naczynioruchowy jelit, należy przerwać stosowanie losartanu i rozpocząć odpowiednią obserwację do czasu całkowitego ustąpienia objawów.

Ciąża
Antagonistów receptora angiotensyny II nie należy stosować podczas ciąży. U pacjentek planujących zajście w ciążę należy zmienić terapię na alternatywne metody leczenia przeciwnadciśnieniowego, dla których ustalony jest profil bezpieczeństwa stosowania w ciąży, chyba że dalsze leczenie antagonistą receptora aniotensyny II uważane jest za niezbędne.
W przypadku rozpoznania ciąży należy natychmiast przerwać stosowanie antagonisty receptora aniotensyny II oraz, jeśli to właściwe, rozpocząć alternatywne leczenie (patrz punkty 4.3 i 4.6).

Inne ostrzeżenia i środki ostrożności
Jak zaobserwowano w przypadku inhibitorów konwertazy angiotensyny, losartan i inni antagonist angiotensyny zdecydowanie mniej skutecznie zmniejszają ciśnienie krwi u osób rasy czarnej niż u osób innych ras, prawdopodobnie z powodu większej częstości występowania stanów małego stężenia reniny w populacji osób rasy czarnej z nadciśnieniem tętniczym.

4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji

Inne leki przeciwnadciśnieniowe mogą nasilać hipotensyjne działanie losartanu. Jednoczesne stosowanie z innymi substancjami, które mogą powodować niedociśnienie jako działanie niepożądane (takimi jak trójcykliczne leki przeciwdepresyjne, leki przeciwpsychotyczne, baklofen i amifostyna) może zwiększyć ryzyko wystąpienia niedociśnienia.

Losartan jest metabolizowany głównie przez cytochron P450 (CYP) 2C9 do czynnego metabolitu karboksykwasu. W badaniu klinicznym stwierdzono, że flukonazol (inhibitor CYP2C9) zmniejszał stężenie czynnego metabolitu o około 50%. Stwierdzono, że jednoczesne leczenie losartanem i ryfampicyną (induktor enzymów metabolizujących) powoduje 40% zmniejszenie stężenia czynnego metabolitu w osoczu krwi. Kliniczne znaczenie tego działania nie jest znane. Nie odnotowano różnicy stężenia podczas jednoczesnego stosowania fluwastatyny (slaby inhibitor CYP2C9).

Podobnie jak w przypadku innych produktów leczniczych, które blokują angiotensynę II lub jej działanie, podczas jednoczesnego przyjmowania innych produktów leczniczych, które zatrzymują potas (np. leków moczopędnych oszczędzających potas: amilorydu, triamterenu, spironolaktonu) lub leków mogących zwiększać stężenie potasu (np. heparyny, produktów zawierających trimeptoprim), suplementów potasu lub substytutów soli zawierających potas, może powodować zwiększenie stężenia potasu w surowicy krwi. Nie zaleca się tego typu leczenia skojarzonego.

Podczas jednoczesnego stosowania litu oraz inhibitorów ACE obserwowano odwracalne zwiększenie stężania litu w surowicy krwi oraz objawy jego toksyczności. W bardzo rzadkich przypadkach zgłaszano podobną zależność w odniesieniu do antagonistów receptora angiotensyny II. Stosując jednocześnie lit i losartan należy zachować ostrożność. Jeżeli przyjmowanie obu leków jest konieczne, zalecane jest kontrolowanie stężenia litu w surowicy krwi podczas trwania leczenia skojarzonego.

Podczas jednoczesnego stosowania antagonistów angiotensyny II i niesteroidowych leków przeciwzapalnych (tj. selektywnych inhibitorów COX-2, kwasu acetylosalicylowego w dawkach przeciwzapalnych oraz nieselektywnych niesteroidowych leków przeciwzapalnych), może wystąpić osłabienie działania przeciwnadciśnieniowego. Jednoczesne stosowanie antagonistów angiotensyny II lub leków moczopędnych i niesteroidowych leków przeciwzapalnych może prowadzić do zwiększonego ryzyka pogorszenia czynności nerek, w tym możliwej ostrej niewydolności nerek oraz zwiększenia stężenia potasu w surowicy krwi, zwłaszcza u pacjentów z istniejącymi wcześniej łagodnymi zaburzeniami czynności nerek. Takie połączenie należy stosować ostrożnie, zwłaszcza u osób w wieku podeszłym. Pacjenci powinni być odpowiednio nawodnieni oraz należy rozważyć kontrolowanie czynności nerek po rozpoczęciu terapii skojarzonej oraz okresowo w późniejszym czasie.

Dane z badania klinicznego wykazały, że podwójna blokada układu renina-angiotensyna-aldosteron (RAA) w wyniku jednoczesnego zastosowania inhibitorów ACE, antagonistów receptora angiotensyny II lub aliskirenu jest związana z większą częstością występowania zdarzeń niepożądanych, takich jak: niedociśnienie, hiperkaliemia oraz zaburzenia czynności nerek (w tym ostra niewydolność nerek) w porównaniu z zastosowaniem leku z grupy antagonistów układu RAA w monoterapii (patrz punkty 4.3, 4.4 i 5.1).
Sok grejpfrutowy zawiera składniki, które hamują enzymy CYP450 i mogą zmniejszać stężenie aktywnego metabolitu losartanu oraz jego działanie terapeutyczne. Należy unikać picia soku z grejpfruta podczas przyjmowania tabletek zawierających losartan.

4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację

Ciąża
Stosowanie antagonisty receptora angiotensyny II nie jest zalecane podczas pierwszego trymestru ciąży (patrz punkt 4.4). Stosowanie antagonisty receptora angiotensyny II jest przeciwwskazane podczas drugiego i trzeciego trymestru ciąży (patrz punkty 4.3. i 4.4).

Dane epidemiologiczne dotyczące ryzyka wpływu teratogennego po zastosowaniu inhibitorów ACE podczas pierwszego trymestru ciąży nie są rozstrzygające; jednak nie można wykluczyć nieznacznego zwiększenia ryzyka. Chociaż brak kontrolowanych danych epidemiologicznych dotyczących ryzyka w odniesieniu do antagonistów receptora angiotensyny II (ang. AIIRAs), podobne ryzyko może być związane z tą grupą produktów leczniczych. U pacjentek planujących zajście w ciążę należy zmienić terapię na alternatywne metody leczenia przeciwnadciśnieniowego, dla których ustalony jest profil bezpieczeństwa stosowania w czasie ciąży, chyba że dalsze leczenie lekiem blokującym receptor angiotensyny uważane jest za niezbędne. W przypadku rozpoznania ciąży należy natychmiast przerwać stosowanie antagonisty receptora angiotensyny II oraz, jeśli to właściwe, rozpocząć alternatywne leczenie.

Ekspozycja na leczenie antagonistą receptora angiotensyny II podczas drugiego i trzeciego trymestru ciąży powoduje u człowieka wystąpienie toksyczności dla płodu (zmniejszenie czynności nerek, malowodzie, opóźnienie kostnienia czaszki) oraz toksyczności u noworodków (niewydolność nerek, niedociśnienie, hiperkaliemia). (Patrz punkt 5.3).
W przypadku wystąpienia ekspozycji na antagonistę receptora angiotensyny II od drugiego trymestru ciąży, zalecana jest ultradźwiękowa kontrola czynności nerek oraz czaszki.

Niemowlęta, których matki stosowały antagonistę receptora angiotensyny II należy ściśle obserwować w celu sprawdzenia czy nie wystąpiło niedociśnienie (patrz punkty 4.3 i 4.4).

Karmienie piersią
Nie zaleca się stosowania losartanu z powodu braku danych dotyczących stosowania losartanu podczas karmienia piersią. Zaleca się stosowanie innego leczenia, o lepiej ustalonym profilu bezpieczeństwa stosowania podczas karmienia piersią, szczególnie w przypadku karmienia noworodka lub wcześniaka.

4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn

Nie przeprowadzono badań dotyczących wpływu produktu na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Jednakże podczas prowadzenia pojazdów lub obsługiwania maszyn, należy pamiętać o możliwości wystąpienia zawrotów głowy lub senności w trakcie leczenia przeciwnadeiśnieniowego, zwłaszcza na początku leczenia lub po zwiększeniu dawki.

4.8 Działania niepożądane

Losartan oceniano w następujących badaniach klinicznych:

• w kontrolowanym badaniu klinicznym z udziałem > 3000 dorosłych pacjentów w wieku 18 lat i starszych z nadciśnieniem pierwotnym
• w kontrolowanym badaniu klinicznym z udziałem 177 pacjentów pediatrycznych w wieku 6 do 16 lat z nadciśnieniem
• w kontrolowanym badaniu klinicznym z udziałem > 9000 pacjentów w wieku 55 do 80 lat z nadciśnieniem z przerostem lewej komory serca (patrz badanie LIFE, punkt 5.1)
• w kontrolowanych badaniach klinicznych z udziałem > 7700 dorosłych pacjentów z przewlekłą niewydolnością serca (patrz badania ELITE I, ELITE II, i HEAAL, punkt 5.1)
• w kontrolowanym badaniu klinicznym z udziałem > 1500 pacjentów w wieku 31 lat i starszych z cukrzycą typu 2 z białkomoczem (patrz badanie RENAAL, punkt 5.1)

W tych badaniach klinicznych najczęstszym działaniem niepożadanym były zawroty głowy.

Częstość występowania działań niepożądanych wymienionych poniżej określono zgodnie z następującym schematem: bardzo często (≥ 1/10); często (≥ 1/100 do < 1/10); niezbyt często (≥ 1/1 000 do < 1/100); rzadko (≥ 1/10 000 do < 1/1 000); bardzo rzadko (< 1/10 000), nieznana (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych).

Tabela 1.Częstość występowania działań niepożądanych określona w kontrolowanych placebo badaniach klinicznych oraz po wprowadzeniu leku na rynek

Działanie niepożądane	Częstość działania niepożądanego dla danego wskazania	Inne
	Nadciśnienie	Pacjenci z nadciśnieniem z przerostem lewej komory serca	Przewlekła niewydolność serca	Nadciśnienie i cukrzyca typu 2 z chorobą nerek	Po wprowadzeniu produktu do obrotu
Zaburzenia krwi i układu chłonnego
anemia			często		nieznana
trombocytopenia					nieznana
Zaburzenia układu immunologicznego
reakcje nadwrażliwości, reakcje anafilaktyczne, obrzęk naczynioruchowy*, zapalenie naczyń**					rzadko
Zaburzenia psychiczne
depresja					nieznana
lęk					nieznana
Zaburzenia układu nerwowego
zawroty głowy	często	często	często	często
bóle głowy	często	często		często
senność					nieznana
omdlenie			często		nieznana
parestezje					nieznana
zaburzenia smaku (dysgeusia)					nieznana
migrena					nieznana
Zaburzenia ucha i błędnika
zawroty głowy					nieznana
Zaburzenia serca
dławica piersiowa		często			nieznana
zaburzenia rytmu serca, w tym migotanie przedsionków, bradykardia, tachykardia, częstoskurcz komorowy, migotanie komór			często		nieznana
zawał mięśnia sercowego		często			nieznana
niedociśnienie (w tym niedociśnienie ortostatyczne)	często	często	często	często
Zaburzenia naczyniowe
zapalenie naczyń, w tym plamica Schönleina-Henocha					nieznana
Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia
kaszel	często	często	często	często
zapalenie błony śluzowej nosa	często	często		często
zakażenie górnych dróg oddechowych	często
zapalenie oskrzeli				często
zaburzenia oddychania, w tym świszczący oddech					nieznana
astma					nieznana
krwawienie z nosa					nieznana
zaburzenia czynności płuc					nieznana
Zaburzenia żołądka i jelit
ból brzucha	często	często		często
nudności	często	często	często	często
biegunka	często	często	często	często
niestrawność	często	często		często
wymioty		często	często	często
zaparcie				często
suchość w jamie ustnej					nieznana
zaburzenia żołądka i jelit					nieznana
wzdęcia					nieznana
Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych
zapalenie wątroby					nieznana
zaburzenia czynności wątroby					nieznana
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej
wysypka	często	często		często
pokrzywka					nieznana
świąd					nieznana
nadmierna potliwość					nieznana
wypadanie włosów					nieznana
rumień					nieznana
Zaburzenia układu mięśniowo-szkieletowego i tkanki łącznej
ból pleców	często	często		często
ból kończyn		często
bóle stawów		często
bóle mięśni	często	często		często
skurcze mięśni					nieznana
ból stawów					nieznana
artretyzm					nieznana
Zaburzenia nerek i dróg moczowych
zaburzenia czynności nerek, w tym niewydolność nerek i zwiększenie stężenia mocznika w surowicy krwi oraz kreatyniny w surowicy krwi			często	często	nieznana
zakażenie dróg moczowych				często
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania
astenia/zmęczenie	często	często	często	często
ból w klatce piersiowej	często	często	często	często
obrzęk obwodowy	często	często	często	często
gorączka				często
obrzęk			często
złe samopoczucie					nieznana
Badania diagnostyczne
hiperkaliemia	często	często	często	często
zwiększenie aktywności aminotransferazy alaninowej (ALT)					nieznana
zwiększenie stężenia kwasu moczowego w surowicy krwi					nieznana
zwiększenie stężenia azotu mocznika we krwi					nieznana

* Obrzęk naczynioruchowy zgłaszano z częstością rzadko w badaniach klinicznych. W badaniach klinicznych częstość występowania obrzęku naczynioruchowego u pacjentów leczonych losartanem wynosiła 0,1%.
** Zapalenie naczyń, w tym plamica Schönleina-Henocha, zgłaszano z częstością nieznaną po wprowadzeniu produktu do obrotu.

U pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i cukrzycą typu 2 z białkomoczem częstość występowania zawału mięśnia sercowego lub zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych była podobna w grupie pacjentów leczonych losartanem i w grupie otrzymującej placebo. Częstość występowania hiperkaliemii była większa w grupie pacjentów leczonych losartanem niż w grupie otrzymującej placebo (patrz punkt 4.4).

U pacjentów z przewlekłą niewydolnością serca częstość występowania niedociśnienia i zaburzeń czynności nerek była większa w grupie pacjentów leczonych losartanem niż w grupie otrzymującej placebo (patrz punkt 4.4).

U pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i przerostem lewej komory serca potwierdzonym w EKG, w badaniu klinicznym z udziałem > 9000 pacjentów, częstość występowania zawrotów głowy była większa w grupie pacjentów leczonych losartanem niż w grupie otrzymującej atenolol.

Dzieci i młodzież
W badaniu klinicznym z udziałem 177 pacjentów pediatrycznych w wieku 6 do 16 lat z nadciśnieniem tętniczym, profil bezpieczeństwa stosowania losartanu był ogólnie podobny do profilu bezpieczeństwa stosowania u dorosłych. Jednakże hipotonia ortostatyczna i bóle głowy były częstsze u dzieci niż u dorosłych. Bóle głowy były najczęściej zgłaszanym działaniem niepożądanym u dzieci (14,5% dzieci leczonych losartanem w porównaniu do 10,5% dzieci otrzymujących placebo).

Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych
Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych. Dzięki temu możliwy jest ciągły monitoring stosunku korzyści do ryzyka stosowania produktu leczniczego.

5. DANE FARMAKOLOGICZNE

5.1 Właściwości farmakodynamiczne

Grupa farmakoterapeutyczna: Antagonisty receptora angiotensyny II, kod ATC: C09CA01

Losartan jest silnym, doustnie aktywnym antagonistą receptora angiotensyny II (typ AT1). Nie jest on inhibitorem konwertazy angiotensyny (kininazy II), enzymu rozkładającego bradykininę. Dlatego też nie zwiększa stężenia bradykininy, co jest prawdopodobną przyczyną kaszlu związanego ze stosowaniem inhibitorów konwertazy angiotensyny. Ponieważ antagoniści receptora angiotensyny II nie hamują konwertazy angiotensyny (kininazy II), nie hamują rozkładu bradykininy i innych kinin. Dlatego też rzadziej wywołują kaszel niż inhibitory konwertazy angiotensyny. Jednakże, w badaniach kontrolowanych placebo, częstość występowania kaszlu była podobna u pacjentów leczonych losartanem (3,9%) i u pacjentów otrzymujących placebo (3,5%).

Losartan i jego aktywny metabolit (E-3174) blokują wszystkie fizjologicznie istotne działanie angiotensyny II niezależnie od źródła lub sposobu jej syntezy, w tym działanie zwężające naczynia krwionośne oraz wpływ na wydzielanie aldosteronu. W badaniach klinicznych u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym losartan obniżał ciśnienie skurczowe i rozkurczowe, nie zmieniając częstości rytmu serca.

W badaniu klinicznym z udziałem pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i przerostem lewej komory serca potwierdzonym w EKG (badanie LIFE), losartan zmniejszał ryzyko wystąpienia udaru mózgu w porównaniu z atenololem. W badaniu tym wzięło udział 9193 pacjentów w wieku od 55 do 80 lat z nadciśnieniem tętniczym i przerostem lewej komory serca potwierdzonym w EKG. Pacjenci byli leczeni losartanem lub atenololem przez średnio 4,8 lat. Ciśnienie krwi było podobnie kontrolowane w obu grupach. W porównaniu z atenololem, losartan zmniejszał częstość występowania udaru mózgu o 25% (p=0,001). Częstość występowania zawału mięśnia sercowego i zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych była podobna w obu grupach. Całkowita śmiertelność była podobna w obu grupach. W podgrupie pacjentów z cukrzycą typu 2 (n=1195), losartan zmniejszał całkowitą śmiertelność o 39% (p=0,002) oraz śmiertelność z przyczyn sercowo-naczyniowych o 37% (p=0,028).

W badaniu klinicznym z udziałem pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i cukrzycą typu 2 z białkomoczem (badanie RENAAL), losartan zmniejszał ryzyko wystąpienia podwojenia stężenia kreatyniny w surowicy krwi oraz ryzyko wystąpienia schyłkowej niewydolności nerek (ESRD). W badaniu tym wzięło udział 1513 pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i cukrzycą typu 2 z białkomoczem. Pacjenci byli leczeni losartanem lub placebo przez średnio 3,4 lat. W porównaniu z placebo, losartan zmniejszał ryzyko wystąpienia podwojenia stężenia kreatyniny w surowicy krwi o 25% (p=0,006) oraz ryzyko wystąpienia schyłkowej niewydolności nerek o 28% (p=0,002). Częstość występowania zawału mięśnia sercowego, udaru mózgu lub zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych była podobna w obu grupach.

W badaniu klinicznym z udziałem pacjentów z przewlekłą niewydolnością serca (badanie ELITE II), losartan nie zmniejszał śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych w porównaniu z kaptoprylem. W badaniu tym wzięło udział 3152 pacjentów w wieku ≥ 60 lat z przewlekłą niewydolnością serca (frakcja wyrzutowa lewej komory ≤ 40%). Pacjenci byli leczeni losartanem lub kaptoprylem przez średnio 1,5 roku. Śmiertelność z przyczyn sercowo-naczyniowych była podobna w obu grupach (11,7% w grupie losartanu vs 10,4% w grupie kaptoprylu, p=0,16).

W badaniu klinicznym z udziałem pacjentów z przewlekłą niewydolnością serca (badanie HEAAL), losartan w dawce 150 mg raz na dobę zmniejszał ryzyko zgonu lub hospitalizacji z powodu niewydolności serca w porównaniu z losartanem w dawce 50 mg raz na dobę. W badaniu tym wzięło udział 3846 pacjentów z przewlekłą niewydolnością serca (frakcja wyrzutowa lewej komory ≤ 40%), którzy nie tolerowali inhibitorów konwertazy angiotensyny. Pacjenci byli leczeni losartanem w dawce 50 mg lub 150 mg raz na dobę przez średnio 4,7 lat. W porównaniu z dawką 50 mg, losartan w dawce 150 mg zmniejszał ryzyko zgonu lub hospitalizacji z powodu niewydolności serca o 10% (p=0,027).

Losartan jest skuteczny u dzieci i młodzieży z nadciśnieniem tętniczym. W badaniu klinicznym z udziałem 177 pacjentów w wieku od 6 do 16 lat z nadciśnieniem tętniczym, losartan w dawce 0,7 mg/kg mc. (maksymalnie 50 mg) raz na dobę obniżał ciśnienie skurczowe i rozkurczowe w sposób zależny od dawki. Skuteczność losartanu u dzieci w wieku od 6 miesięcy do 6 lat nie została ustalona.

Losartan nie jest zalecany do stosowania u dzieci z zaburzeniami czynności wątroby lub nerek (patrz punkt 4.2).

5.2 Właściwości farmakokinetyczne

Losartan jest dobrze wchłaniany z przewodu pokarmowego. Biodostępność ogólnoustrojowa losartanu wynosi około 33%. Średni czas do osiągnięcia maksymalnego stężenia (tmax) losartanu i jego aktywnego metabolitu wynosi odpowiednio 1 godzina i 3-4 godziny. Przyjmowanie pokarmu nie ma istotnego wpływu na biodostępność losartanu.

Losartan jest metabolizowany głównie przez cytochron P450 (CYP) 2C9 do czynnego metabolitu karboksykwasu (E-3174). Około 14% podanej dawki losartanu jest przekształcane do aktywnego metabolitu. Stężenie aktywnego metabolitu w osoczu jest około 15-20 razy wyższe niż stężenie losartanu.

Okres półtrwania losartanu i jego aktywnego metabolitu wynosi odpowiednio około 2 godziny i 6-9 godzin. W przybliżeniu 4% dawki losartanu jest wydalane z moczem w postaci niezmienionej, a około 6% dawki jest wydalane z moczem w postaci aktywnego metabolitu. Klirens losartanu i jego aktywnego metabolitu wynosi odpowiednio około 600 ml/min i 50 ml/min. W badaniach u ludzi nie stwierdzono istotnego wydalania losartanu lub jego aktywnego metabolitu z żółcią.

U pacjentów w podeszłym wieku stężenie losartanu w osoczu jest podobne jak u młodszych pacjentów, natomiast stężenie aktywnego metabolitu jest o około 50% wyższe. Nie zaleca się dostosowania dawkowania u pacjentów w podeszłym wieku.

U pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby stężenie losartanu w osoczu jest zwiększone, a stężenie aktywnego metabolitu jest zmniejszone. U pacjentów z marskością wątroby stężenie losartanu w osoczu jest około 5 razy wyższe, a stężenie aktywnego metabolitu jest o około 1,7 razy niższe niż u pacjentów z prawidłową czynnością wątroby. Zaleca się zmniejszenie dawki losartanu u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby (patrz punkty 4.2 i 4.4).

U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek stężenie losartanu i jego aktywnego metabolitu w osoczu nie ulega istotnym zmianom. Nie zaleca się dostosowania dawkowania u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek.

U dzieci i młodzieży z nadciśnieniem tętniczym farmakokinetyka losartanu jest podobna jak u dorosłych.

5.3 Dane przedkliniczne

W badaniach toksyczności ostrej, podprzewlekłej i przewlekłej nie stwierdzono istotnych działań toksycznych losartanu. W badaniach na zwierzętach nie stwierdzono działań mutagennych ani kancerogennych.

W badaniach na zwierzętach stwierdzono, że losartan może powodować uszkodzenie płodu i noworodka. W badaniach na szczurach i królikach stwierdzono, że losartan może powodować zmniejszenie masy ciała płodu, opóźnienie kostnienia czaszki, zwiększenie częstości występowania wad rozwojowych układu moczowego oraz zwiększenie śmiertelności okołoporodowej. Działania te były podobne do działań obserwowanych po podaniu innych leków blokujących układ renina-angiotensyna-aldosteron.

Losartan przenika do mleka karmiących szczurów. Nie wiadomo, czy losartan przenika do mleka kobiecego.

6. DANE FARMACEUTYCZNE

6.1 Wykaz substancji pomocniczych

Rdzeń tabletki:

• Celuloza mikrokrystaliczna
• Mannitol
• Krospowidon
• Krzemionka koloidalna bezwodna
• Talk
• Magnezu stearynian

Otoczka tabletki:

• Album Sepifilm 752 [hypromeloza, celuloza mikrokrystaliczna, makrogolu 2000 stearynian, tytanu dwutlenek]
• Makrogol 6000.

6.2 Niezgodności farmaceutyczne

Nie dotyczy.

6.3 Okres ważności

2 lata.

6.4 Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania

Przechowywać w temperaturze poniżej 30^oC. Przechowywać w oryginalnym opakowaniu w celu ochrony przed światłem.

6.5 Rodzaj i zawartość opakowania

1. Blister z folii Aluminium/Aluminium, pudełko tekturowe, ulotka dla pacjenta.
2. Blister z folii PVC/PVDC/Aluminium, pudełko tekturowe, ulotka dla pacjenta.

Wielkość opakowania: 30, 60 i 90 tabletek powlekanych.

6.6 Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania

Bez specjalnych wymagań.

7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU

Zentiva a.s., Einsteinova 24, 851 01 Bratislava, Republika Słowacka

8. NUMER POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU

Pozwolenie nr 12158

9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU I DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA

Data wydania pierwszego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 15.03.2006

Data ostatniego przedłużenia pozwolenia: 21.12.2010

10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZEŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO

01/2025