Kolorowe taśmy na ciałach sportowców podczas igrzysk olimpijskich budzą ciekawość wielu osób. To właśnie kinesiotaping – metoda terapeutyczna, która z gabinetów fizjoterapeutów trafiła do domowego użytku. Czy samodzielne nakładanie taśm kinezjologicznych może być skuteczne? Kiedy warto spróbować, a kiedy lepiej udać się do specjalisty?
Spis treści
Czym jest kinesiotaping i skąd się wzięła ta metoda?
Kinesiotaping to technika terapeutyczna wykorzystująca specjalne elastyczne taśmy, które nakłada się na skórę w określonych miejscach. Metoda została opracowana w latach 70. XX wieku przez japońskiego chiropraktyka dr Kenzo Kase, który chciał stworzyć alternatywę dla sztywnych bandaży ortopedycznych.
W przeciwieństwie do tradycyjnego tapingu, taśmy kinesio nie ograniczają ruchu. Są elastyczne jak ludzka skóra – mogą rozciągać się do 140% swojej pierwotnej długości. Wykonane z wysokiej jakości bawełny z dodatkiem elastanu, pokryte hypoalergicznym klejem akrylowym, pozwalają skórze oddychać i można je nosić nawet przez kilka dni.
Jak działają taśmy kinesio? Poznaj mechanizmy
Skuteczność kinesiotapingu opiera się na kilku mechanizmach działania:
Teoria bramkowa bólu – taśmy stymulują receptory dotykowe w skórze, co może blokować przekazywanie sygnałów bólowych do mózgu. To podobny mechanizm do tego, gdy pocieramy miejsce po uderzeniu.
Efekt mechaniczny – prawidłowo założona taśma unosi skórę, tworząc mikroskopijne fałdy. Zwiększa to przestrzeń między skórą a mięśniami, co może poprawić krążenie krwi i limfy oraz zmniejszyć ciśnienie na tkanki.
Wspomaganie propriocepcji – taśmy dostarczają dodatkowych informacji sensorycznych, pomagając lepiej odczuwać pozycję ciała w przestrzeni. To szczególnie ważne po urazach, gdy ta funkcja może być zaburzona.
„Badania wykazują, że kinesiotaping może zmniejszyć intensywność bólu o 23-29% w porównaniu do braku interwencji, choć efekty są głównie krótkookresowe” – wynika z systematycznego przeglądu badań opublikowanego w Sports Medicine.
Self taping – kiedy możesz spróbować samodzielnie?
Self taping, czyli samodzielne nakładanie taśm kinesio, zyskuje na popularności. Dostępność produktów w aptekach i sklepach sportowych oraz łatwość dostępu do instrukcji online sprawiają, że coraz więcej osób decyduje się na tę formę wspomagania.
Sytuacje, w których self taping może się sprawdzić:
Drobne urazy sportowe – nadciągnięcia mięśni, lekkie obrzęki po intensywnym treningu Znane, nawracające dolegliwości – problemy, które wcześniej były diagnozowane przez lekarza lub fizjoterapeutę
Wspomaganie podczas aktywności – profilaktyczne stosowanie podczas sportu Lekkie napięcia mięśniowe – karku, pleców po długiej pracy przy komputerze
| Rodzaj aplikacji | Napięcie taśmy | Najczęstsze zastosowanie |
|---|---|---|
| Mięśniowa | 15-25% | Ból pleców, karku, ramion |
| Limfatyczna | 0-15% | Obrzęki, siniaki |
| Stabilizacyjna | 50-75% | Wspomaganie stawów |
| Korekcyjna | 25-50% | Poprawa postawy |
Podstawowe zasady bezpiecznego self tapingu
Jeśli zdecydujesz się na samodzielne założenie taśm, pamiętaj o kilku fundamentalnych zasadach:
Przygotowanie skóry jest kluczowe – oczyść ją dokładnie, osusz i usuń owłosienie. Nie używaj alkoholu, który może reagować z klejem i powodować pieczenie.
Właściwa pozycja ciała podczas aplikacji to podstawa. Mięsień powinien być w pozycji rozciągniętej – jeśli aplikujesz taśmę na łydkę, stopa powinna być ugięta w górę.
Napięcie taśmy dostosuj do celu. Dla efektu przeciwbólowego stosuj delikatne napięcie (15-25%), dla stabilizacji stawu – większe (do 75%).
Aktywacja kleju – po założeniu taśmy potrzyj ją dłonią, aby ciepło aktywowało klej i zapewniło lepsze przyleganie.
Kiedy lepiej zostaw to specjaliście?
Mimo że self taping może być pomocny, istnieją sytuacje, w których konsultacja z fizjoterapeutą jest niezbędna:
Nowe, nieznane dolegliwości – bez właściwej diagnozy możesz maskować poważniejszy problem Objawy neurologiczne – mrowienie, drętwienie, osłabienie siły wymagają fachowej oceny
Nasilający się ból – jeśli dolegliwości się pogorszają, nie zwlekaj z wizytą u specjalisty Obszary trudno dostępne – plecy, łopatki – gdzie samodzielna aplikacja jest utrudniona
Fizjoterapeuta nie tylko prawidłowo założy taśmę, ale przede wszystkim zdiagnozuje przyczynę problemu i zaproponuje kompleksowe leczenie. Często okazuje się, że ból w jednym miejscu wynika z dysfunkcji w zupełnie innym obszarze.
Przeciwwskazania, o których musisz wiedzieć
Kinesiotaping nie jest metodą całkowicie bezpieczną. Nie stosuj taśm w przypadku:
Alergii na klej akrylowy – objawy to swędzenie, zaczerwienienie, wysypka Otwartych ran – świeżych skaleczenia, otarć, rozdarć skóry Infekcji skóry – grzybicy, stanów zapalnych, opryszczki Problemów krążeniowych – zakrzepów żylnych, ciężkiej niewydolności serca
Szczególną ostrożność zachowaj w przypadku cukrzycy (zaburzenia gojenia), ciąży (niektóre aplikacje mogą być niewskazane) oraz chorób nowotworowych (szczególnie w obszarach napromieniowanych).
Co mówią badania naukowe o skuteczności?
Skuteczność kinesiotapingu jest przedmiotem intensywnych badań naukowych. Wyniki są mieszane – część badań potwierdza korzystne efekty, inne nie wykazują znaczącej różnicy w porównaniu do placebo.
Systematyczne przeglądy badań wskazują na umiarkowaną skuteczność w redukcji bólu, szczególnie w przypadkach ostrych. Efekty na siłę mięśniową i zakres ruchu są mniej przekonujące. Wiele z odnotowanych korzyści może wynikać z efektu placebo – subiektywnego poczucia poprawy.
Ważne jest zrozumienie, że kinesiotaping nie jest panaceum. To metoda wspomagająca, która może przynieść ulgę, ale nie zastąpi kompleksowej rehabilitacji czy leczenia przyczyny problemu.
Praktyczne wskazówki dla początkujących
Jeśli chcesz spróbować self tapingu, zacznij od prostych aplikacji:
Aplikacja na kark – przy napięciach spowodowanych długą pracą przy komputerze. Taśmę nakładaj od podstawy czaszki w kierunku barku, z delikatnym napięciem.
Wspomaganie kostki – po lekkim skręceniu. Taśma w kształcie podkowy obejmuje kostkę, stabilizując staw bez ograniczania ruchu.
Taping przeciwbólowy pleców – przy lekkich napięciach. Długie taśmy wzdłuż kręgosłupa, aplikowane bez napięcia na rozciągniętym mięśniu.
Pamiętaj o czasie noszenia – maksymalnie 5-7 dni, po czym zrób co najmniej 24-godzinną przerwę, aby skóra mogła się zregenerować.
Alternatywy warte rozważenia
Kinesiotaping to jedna z wielu dostępnych metod. Równie skuteczne mogą być:
Zimne okłady – w pierwszych godzinach po urazie, redukują obrzęk i ból Delikatny masaż – poprawia krążenie i redukuje napięcie mięśniowe
Ćwiczenia rozciągające – często najskuteczniejsza metoda długoterminowa Odpowiednia ergonomia pracy – zapobieganie powstawaniu problemów
Podsumowanie – kiedy warto, a kiedy nie?
Kinesiotaping może być użytecznym narzędziem wspomagającym, szczególnie w przypadku drobnych dolegliwości i jako element aktywnego trybu życia. Self taping ma swoje miejsce, ale nie może zastąpić profesjonalnej diagnozy i leczenia.
Warto spróbować, gdy masz doświadczenie z taśmami, znasz swoje ciało i dolegliwości są niewielkie. Lepiej skonsultuj się ze specjalistą, gdy problem jest nowy, nasilający się lub dotyczy obszarów wymagających precyzyjnej aplikacji.
Pamiętaj, że najważniejsza jest przyczyna, nie objaw. Kinesiotaping może przynieść ulgę, ale prawdziwa poprawa często wymaga kompleksowego podejścia – ćwiczeń, zmiany nawyków czy fizjoterapii.
Źródła:
- Kalron A., Bar-Sela S. A systematic review of the effectiveness of Kinesio Taping – fact or fashion? Eur J Phys Rehabil Med. 2013;49(5):699-709.
- Parreira Pdo C., Costa L da C., Hespanhol R., et al. Current evidence does not support the use of Kinesio Taping in clinical practice: a systematic review. J Physiother. 2014;60(1):31-39.
- Williams S., Whatman C., Hume P.A., Sheerin K. Kinesio taping in treatment and prevention of sports injuries: a meta-analysis of the evidence for its effectiveness. Sports Med. 2012;42(2):153-164.
- Mostafavifar M., Wertz J., Borchers J. A systematic review of the effectiveness of kinesio taping for musculoskeletal injury. Phys Sportsmed. 2012;40(4):33-40.
- Morris D., Jones D., Ryan H., Ryan C.G. The clinical effects of Kinesio® Tex taping: A systematic review. Physiother Theory Pract. 2013;29(4):259-270.
