Ulotka: Lorista, Tabletki powlekane (50 mg)
Spis treści
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Lorista, 25 mg, tabletki powlekane
Lorista, 50 mg, tabletki powlekane
Lorista, 100 mg, tabletki powlekane
2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
Każda tabletka powlekana zawiera 25 mg, 50 mg lub 100 mg losartanu potasowego (Losartanum kalicum).
Substancja pomocnicza o znanym działaniu:
| Lorista, 25 mg | Lorista, 50 mg | Lorista, 100 mg | |
|---|---|---|---|
| Laktoza jednowodna | 27,3 mg/tabletka | 54,7 mg/tabletka | 109,3 mg/tabletka |
Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.
3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
Tabletka powlekana
- 25 mg: żółte, owalne, lekko wypukłe tabletki powlekane z rowkiem podziału po jednej stronie. Tabletkę można podzielić na równe dawki.
- 50 mg: białe, okrągłe, obustronnie lekko wypukłe tabletki powlekane ze ściętymi brzegami i z rowkiem podziału po jednej stronie. Linia podziału na tabletce nie jest przeznaczona do przełamywania tabletki.
- 100 mg: białe, owalne, lekko wypukłe tabletki powlekane.
4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
4.1 Wskazania do stosowania
- Leczenie pierwotnego nadciśnienia tętniczego u dorosłych oraz dzieci i młodzieży w wieku od 6 do 18 lat.
- Leczenie chorób nerek u pacjentów dorosłych z nadciśnieniem tętniczym i cukrzycą typu 2 z białkomoczem ≥0,5 g/dobę, jako składowa leczenia przeciwnadciśnieniowego (patrz punkty 4.3, 4.4, 4.5 i 5.1).
- Leczenie przewlekłej niewydolności serca (u dorosłych pacjentów), gdy leczenie inhibitorami konwertazy angiotensyny (ACE) nie jest właściwe z powodu występowania złej tolerancji, zwłaszcza kaszlu, lub przeciwwskazania. U pacjentów z niewydolnością serca, których stan został ustabilizowany podczas stosowania inhibitora ACE, nie należy zmieniać leczenia na losartan. Frakcja wyrzutowa lewej komory serca u pacjentów powinna wynosić ≤40%, a ich stan kliniczny powinien być ustabilizowany podczas leczenia zgodnego ze standardami dla przewlekłej niewydolności serca.
- Zmniejszenie ryzyka wystąpienia udaru mózgu u pacjentów dorosłych z nadciśnieniem tętniczym i przerostem lewej komory serca potwierdzonym w EKG (patrz punkt 5.1 Badanie LIFE, Rasa).
4.2 Dawkowanie i sposób podawania
Dawkowanie
Nadciśnienie tętnicze
Zazwyczaj stosowana dawka początkowa i podtrzymująca u większości pacjentów wynosi 50 mg raz na dobę. Maksymalne działanie przeciwnadciśnieniowe uzyskuje się w ciągu 3 do 6 tygodni od rozpoczęcia leczenia. U niektórych pacjentów korzystne może być zwiększenie dawki do 100 mg raz na dobę (rano).
Losartan można stosować w skojarzeniu z innymi lekami przeciwnadciśnieniowymi, zwłaszcza z lekami moczopędnymi (np. hydrochlorotiazydem) (patrz punkty 4.3, 4.4, 4.5 i 5.1).
Pacjenci z nadciśnieniem tętniczym i cukrzyca typu 2 z białkomoczem ≥0,5 g/dobę
Zazwyczaj stosowana dawka początkowa wynosi 50 mg raz na dobę. Dawkę tę można zwiększyć do 100 mg raz na dobę, w zależności od wartości ciśnienia tętniczego krwi, po pierwszym miesiącu od rozpoczęcia leczenia. Losartan można stosować jednocześnie z innymi lekami przeciwnadciśnieniowymi (np. lekami moczopędnymi, antagonistami wapnia, alfa- lub beta-adrenolitykami oraz lekami działającymi ośrodkowo) (patrz punkty 4.3, 4.4, 4.5 i 5.1), a także z insuliną i innymi często stosowanymi lekami o działaniu hipoglikemizującym (np. pochodnymi sulfonylomocznika, glitazonami i inhibitorami glukozydazy).
Niewydolność serca
Zazwyczaj stosowana dawka początkowa losartanu u pacjentów z niewydolnością serca wynosi 12,5 mg raz na dobę. Dawkę tę na ogół zwiększa się stopniowo w odstępach jednotygodniowych (tj. 12,5 mg na dobę, 25 mg na dobę, 50 mg na dobę, 100 mg na dobę, do maksymalnej dawki wynoszącej 150 mg raz na dobę), jeśli jest ona tolerowana przez pacjenta.
Zmniejszenie ryzyka udaru mózgu u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i przerostem lewej komory serca potwierdzonym w EKG
Zazwyczaj stosowana dawka początkowa losartanu wynosi 50 mg raz na dobę. W zależności od uzyskanej zmiany wartości ciśnienia tętniczego należy dodać hydrochlorotiazyd w małej dawce i (lub) zwiększyć dawkę losartanu do 100 mg raz na dobę.
Szczególne populacje
- Stosowanie u pacjentów ze zmniejszoną objętością wewnątrznaczyniową: U pacjentów ze zmniejszoną objętością wewnątrznaczyniową (np. leczonych dużymi dawkami leków moczopędnych) należy rozważyć zastosowanie dawki początkowej wynoszącej 25 mg raz na dobę (patrz punkt 4.4).
- Stosowanie u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek i u pacjentów hemodializowanych: Nie ma konieczności dostosowywania dawki początkowej u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek i u pacjentów dializowanych.
- Stosowanie u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby: Należy rozważyć zastosowanie mniejszej dawki u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby w wywiadzie. Brak doświadczeń terapeutycznych dotyczących stosowania u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby. Z tego powodu losartan jest przeciwwskazany do stosowania u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby (patrz punkty 4.3 i 4.4).
Dzieci i młodzież
- Od 6 miesięcy do mniej niż 6 lat: Nie określono bezpieczeństwa stosowania ani skuteczności u dzieci w wieku od 6 miesięcy do mniej niż 6 lat. Aktualne dane przedstawiono w punktach 5.1 i 5.2, ale brak zaleceń dotyczących dawkowania.
- Od 6 do 18 lat:
- U pacjentów o masie ciała >20 kg do <50 kg, którzy potrafią połykać tabletki, zalecana dawka wynosi 25 mg raz na dobę. (W wyjątkowych przypadkach dawkę można zwiększyć maksymalnie do 50 mg raz na dobę.) Dawkę należy dostosować zgodnie z uzyskaną zmianą wartości ciśnienia tętniczego krwi.
- U pacjentów o masie ciała >50 kg zazwyczaj stosowana dawka wynosi 50 mg raz na dobę. W wyjątkowych przypadkach dawkę można zwiększyć maksymalnie do 100 mg raz na dobę. Nie przeprowadzono badań dotyczących stosowania u dzieci i młodzieży dawek większych niż 1,4 mg/kg mc. (lub ponad 100 mg) na dobę.
Nie zaleca się stosowania losartanu u dzieci w wieku poniżej 6 lat, ponieważ dostępne są ograniczone dane dotyczące stosowania w tych grupach pacjentów.
Z powodu braku danych, nie zaleca się stosowania losartanu u dzieci, u których szybkość przesączania kłębuszkowego wynosi <30 ml/min/1,73 m² (patrz też punkt 4.4). Również nie zaleca się stosowania losartanu u dzieci z zaburzeniami czynności wątroby (patrz też punkt 4.4).
Stosowanie u pacjentów w podeszłym wieku
Chociaż u pacjentów w wieku powyżej 75 lat należy rozważyć rozpoczęcie leczenia od dawki 25 mg, dostosowanie dawki u osób w podeszłym wieku nie jest zazwyczaj konieczne.
Sposób podawania
Tabletki zawierające losartan należy połykać, popijając szklanką wody.
Tabletki zawierające losartan można przyjmować podczas posiłku lub niezależnie od posiłków.
4.3 Przeciwwskazania
- Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną w punktach 4.4 i 6.1.
- Drugi i trzeci trymestr ciąży (patrz punkty 4.4 i 4.6).
- Ciężkie zaburzenia czynności wątroby.
- Jednoczesne stosowanie produktu leczniczego Lorista z produktami zawierającymi aliskiren jest przeciwwskazane u pacjentów z cukrzycą lub zaburzeniem czynności nerek (współczynnik filtracji kłębuszkowej, GFR<60 ml/min/1,73 m2) (patrz punkty 4.5 i 5.1).
4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
- Nadwrażliwość: Obrzęk naczynioruchowy. Pacjenci z obrzękiem naczynioruchowym w wywiadzie [obrzęk twarzy, warg, gardła i (lub) języka] powinni być starannie monitorowani (patrz punkt 4.8).
- Niedociśnienie i zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej: U pacjentów ze zmniejszoną objętością wewnątrznaczyniową (lub) z niedoborem sodu na skutek intensywnego leczenia moczopednego, diety z ograniczeniem soli, biegunki lub wymiotów może wystąpić objawowe niedociśnienie, szczególnie po podaniu pierwszej dawki i po zwiększeniu dawki. Takie niedobory należy wyrównać przed podaniem losartanu lub zastosować mniejszą dawkę początkową (patrz punkt 4.2). Dotyczy to również dzieci w wieku 6 do 18 lat.
- Zaburzenia równowagi elektrolitowej: U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek ze współistniejącą cukrzycą lub bez cukrzycy, często występują zaburzenia równowagi elektrolitowej, które wymagają wyrównania. W badaniu klinicznym przeprowadzonym z udziałem pacjentów z cukrzycą typu 2 i nefropatią częstość występowania hiperkaliemii była większa w grupie stosującej losartan niż w grupie otrzymującej placebo (patrz punkt 4.8). Dlatego też należy ściśle kontrolować stężenie potasu w osoczu oraz klirens kreatyniny, zwłaszcza u pacjentów z niewydolnością serca oraz klirensen kreatyniny wynoszącym 30 do 50 ml/min.
Nie zaleca się jednoczesnego stosowania losartanu i leków moczopędnych oszczędzających potas, suplementów potasu, substytutów soli kuchennej zawierających potas lub innych produktów, które mogą zwiększyć stężenie potasu w surowicy krwi (np. produktów zawierających trimetoprym) (patrz punkt 4.5). - Zaburzenia czynności wątroby: Na podstawie danych farmakokinetycznych, które wykazują znaczne zwiększenie stężenia losartanu w osoczu u pacjentów z marskością wątroby, należy rozważyć zastosowanie mniejszej dawki u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby w wywiadzie. Brak doświadczeń terapeutycznych w leczeniu losartanem pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby. Dlatego też nie wolno podawać losartanu pacjentom z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby (patrz punkty 4.2, 4.3 i 5.2).
Nie zaleca się stosowania losartanu u dzieci z zaburzeniami czynności wątroby (patrz punkt 4.2). - Zaburzenia czynności nerek: W następstwie zahamowania aktywności układu renina-angiotensyna obserwowano zaburzenia czynności nerek z niewydolnością nerek włącznie (szczególnie u pacjentów, u których czynność nerek zależy od aktywności układu renina-angiotensyna-aldosteron, takich jak osoby z ciężką niewydolnością serca lub wcześniej występującymi zaburzeniami czynności nerek).
Podobnie, jak w przypadku innych leków wpływających na układ renina-angiotensyna-aldosteron, obserwowano również zwiększenie stężenia mocznika we krwi oraz kreatyniny w surowicy krwi u pacjentów z obustronnym zwężeniem tętnic nerkowych lub zwężeniem tętnicy jedynej czynnej nerki; te zmiany czynności nerek mogą być odwracalne po odstawieniu leku. Losartan należy stosować ostrożnie u pacjentów z obustronnym zwężeniem tętnic nerkowych lub zwężeniem tętnicy jedynej czynnej nerki.
Stosowanie u dzieci i młodzieży z zaburzeniami czynności nerek: Z powodu braku danych nie zaleca się stosowania losartanu u dzieci, u których współczynnik przesączania kłębuszkowego wynosi <30 ml/min/1,73 m² (patrz punkt 4.2).
Podczas leczenia losartanem należy regularnie kontrolować czynność nerek, ponieważ może się pogarszać. Dotyczy to zwłaszcza przypadków, gdy losartan podawany jest przy istniejących innych zaburzeniach (gorączka, odwodnienie) mogących wpływać na czynność nerek.
Wykazano, że jednoczesne stosowanie losartanu i inhibitorów ACE zaburzało czynność nerek. Dlatego jednoczesne ich stosowanie nie jest zalecane (patrz punkt 4.5). - Przeszczep nerki: Brak doświadczeń dotyczących stosowania losartanu u pacjentów, którym niedawno przeszczepiono nerkę.
- Pierwotny hiperaldosteronizm: Pacjenci z pierwotnym hiperaldosteronizmem zazwyczaj nie reagują na leki przeciwnadciśnieniowe, działające przez hamowanie aktywności układu renina-angiotensyna. Dlatego nie zaleca się stosowania losartanu u tych pacjentów.
- Choroba niedokrwienna serca i zaburzenia naczyniowo-mózgowe: Podobnie jak w przypadku innych leków przeciwnadciśnieniowych, nadmierne zmniejszenie ciśnienia tętniczego krwi u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca i zaburzeniami naczyniowo-mózgowymi może spowodować zawał mięśnia sercowego lub udar mózgu.
- Niewydolność serca: U pacjentów z niewydolnością serca ze współistniejącymi zaburzeniami czynności nerek lub bez, istnieje – tak jak w przypadku innych leków działających na układ renina-angiotensyna – ryzyko ciężkiego niedociśnienia tętniczego i (często ostrej) niewydolności nerek.
Brak wystarczających doświadczeń terapeutycznych dotyczących stosowania losartanu u pacjentów z niewydolnością serca i współistniejącymi ciężkimi zaburzeniami czynności nerek, u pacjentów z ciężką niewydolnością serca (stopień IV wg NYHA), jak również u pacjentów z niewydolnością serca i objawowymi, zagrażającymi życiu zaburzeniami rytmu serca. Dlatego też losartan należy stosować ostrożnie w tych grupach pacjentów. Leczenie skojarzone losartanem i beta-adrenolitykami należy stosować ostrożnie (patrz punkt 5.1). - Zwiężenie zastawki dwudzielnej i aortalnej, kardiomiopatia przerostowa z zawężeniem drogi odpływu: Podobnie jak w przypadku innych leków rozszerzających naczynia należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów ze zwężeniem zastawki aorty lub zastawki dwudzielnej oraz u osób z kardiomiopatią przerostową z zawężeniem drogi odpływu.
- Ciąża: Nie należy rozpoczynać leczenia losartanem podczas ciąży. U pacjentek planujących ciążę należy zmienić leczenie na alternatywne o ustalonym profilu bezpieczeństwa stosowania w ciąży, chyba że dalsze leczenie losartanem uważane jest za niezbędne. W przypadku potwierdzenia ciąży należy natychmiast przerwać stosowanie losartanu oraz, jeśli to właściwe, rozpocząć alternatywne leczenie (patrz punkty 4.3 i 4.6).
- Inne ostrzeżenia i środki ostrożności: Podobnie jak zaobserwowano w przypadku inhibitorów konwertazy angiotensyny, losartan i inni antagoniści angiotensyny zdecydowanie mniej skutecznie zmniejszają ciśnienie krwi u osób rasy czarnej niż u osób innych ras, prawdopodobnie z powodu większej częstości występowania małego stężenia reniny w populacji osób rasy czarnej z nadciśnieniem tętniczym.
- Podwójna blokada układu renina-angiotensyna-aldosteron (RAA) (ang. Renin-Angiotensin-Aldosterone-system, RAAS): Istnieją dowody, iż jednoczesne stosowanie inhibitorów konwertazy angiotensyny (ACE) (ang. Angiotensin Converting Enzyme Inhibitors, ACEi), antagonistów receptora angiotensyny II (ang. Angiotensin Receptor Blockers, ARB) lub aliskirenu zwiększa ryzyko niedociśnienia, hiperkaliemii oraz zaburzenia czynności nerek (w tym ostrej niewydolności nerek). W związku z tym nie zaleca się podwójnego blokowania układu RAA poprzez jednoczesne zastosowanie inhibitorów ACE, antagonistów receptora angiotensyny II lub aliskirenu (patrz punkty 4.5 i 5.1).
Jeśli zastosowanie podwójnej blokady układu RAA jest absolutnie konieczne, powinno być prowadzone wyłącznie pod nadzorem specjalisty, a parametry życiowe pacjenta, takie jak: czynność nerek, stężenie elektrolitów oraz ciśnienie krwi powinny być ściśle monitorowane.
U pacjentów z nefropatią cukrzycową nie należy stosować jednocześnie inhibitorów ACE oraz antagonistów receptora angiotensyny II. - Informacje o substancjach pomocniczych: Ten produkt leczniczy zawiera laktozę jednowodną. Produkt leczniczy nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, brakiem laktazy lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy.
4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
- Inne leki przeciwnadciśnieniowe mogą nasilać hipotensyjne działanie losartanu. Jednoczesne stosowanie z innymi substancjami, które mogą spowodować niedociśnienie jako działanie niepożądane (takimi jak trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, leki przeciwpsychotyczne, baklofen oraz amifostyna), może zwiększyć ryzyko wystąpienia niedociśnienia.
- Losartan jest metabolizowany głównie przez izoenzym CYP2C9 cytochromu P450 do czynnego metabolitu karboksykwasu. W badaniu klinicznym stwierdzono, że flukonazol (inhibitor CYP2C9) zmniejszał stężenie czynnego metabolitu o około 50%. Stwierdzono, że jednoczesne leczenie losartanem i rytampicyną (induktor enzymów metabolizujących) powoduje 40% zmniejszenie stężenia czynnego metabolitu w osoczu krwi. Kliniczne znaczenie tego działania nie jest znane. Nie odnotowano różnicy stężenia podczas jednoczesnego stosowania fluwastatyny (słaby inhibitor CYP2C9).
- Podobnie jak w przypadku innych leków, które blokują angiotensynę II lub jej działanie, podczas jednoczesnego przyjmowania innych leków, które zatrzymują potas (np. leków moczopędnych oszczędzających potas: amilorydu, triamterenu, spironolaktonu) lub leków mogących zwiększać stężenie potasu (np. heparyny, produktów zawierających trimetoprym), suplementów potasu lub substytutów soli zawierających potas, może wystąpić zwiększenie stężenia potasu w surowicy krwi. Nie zaleca się tego typu leczenia skojarzonego.
- Podczas jednoczesnego stosowania litu oraz inhibitorów ACE obserwowano odwracalne zwiększenie stężenia litu w surowicy krwi oraz objawy jego toksyczności. W bardzo rzadkich przypadkach zgłaszano podobne zaburzenia w odniesieniu do antagonistów receptora angiotensyny II. Stosując jednocześnie lit i losartan należy zachować ostrożność. Jeżeli przyjmowanie obu leków jest konieczne, zalecane jest kontrolowanie stężenia litu w surowicy krwi podczas trwania leczenia skojarzonego.
- Podczas jednoczesnego stosowania antagonistów angiotensyny II i niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) (tj. selektywnych inhibitorów COX-2, kwasu acetylosalicylowego w dawkach przeciwzapalnych oraz nieselektywnych niesteroidowych leków przeciwzapalnych), może wystąpić osłabienie działania przeciwnadciśnieniowego. Jednoczesne stosowanie antagonistów angiotensyny II lub leków moczopędnych i niesteroidowych leków przeciwzapalnych może prowadzić do zwiększonego ryzyka pogorszenia czynności nerek, w tym możliwej ostrej niewydolności nerek oraz zwiększenia stężenia potasu w surowicy krwi, zwłaszcza u pacjentów z istniejącymi wcześniej łagodnymi zaburzeniami czynności nerek. Takie leczenie skojarzone należy stosować ostrożnie, zwłaszcza u osób w podeszłym wieku. Pacjentów należy odpowiednio nawodnić oraz należy rozważyć kontrolowanie czynności nerek po rozpoczęciu terapii skojarzonej oraz okresowo w późniejszym czasie.
- Dane badania klinicznego wykazały, że podwójna blokada układu renina-angiotensyna-aldosteron (RAA) w wyniku jednoczesnego zastosowania inhibitorów ACE, antagonistów receptora angiotensyny II lub aliskirenu jest związana z większą częstością występowania zdarzeń niepożądanych, takich jak: niedociśnienie, hiperkaliemia oraz zaburzenia czynności nerek (w tym ostra niewydolność nerek) w porównaniu z zastosowaniem leku z grupy antagonistów układu RAA w monoterapii (patrz punkty 4.3, 4.4 i 5.1).
- Sok grejpfrutowy zawiera składniki, które hamują enzymy CYP450 i mogą zmniejszać stężenie aktywnego metabolitu losartanu oraz jego działanie terapeutyczne. Należy unikać picia soku z grejpfruta podczas przyjmowania tabletek zawierających losartan.
4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Ciąża
Nie zaleca się stosowania losartanu podczas pierwszego trymestru ciąży (patrz punkt 4.4). Stosowanie losartanu jest przeciwwskazane podczas 2. i 3. trymestru ciąży (patrz punkty 4.3 i 4.4).
Dane epidemiologiczne dotyczące ryzyka działania teratogennego w przypadku narażenia na inhibitory ACE podczas pierwszego trymestru ciąży nie są rozstrzygające; jednak nie można wykluczyć niewielkie zwiększenie ryzyka. Chociaż brak kontrolowanych danych epidemiologicznych dotyczących ryzyka w odniesieniu do inhibitorów receptora angiotensyny II (AIIRAs), podobne ryzyko może być związane z tą grupą leków. U pacjentek planujących ciążę należy zmienić leczenie na alternatywne, o ustalonym profilu bezpieczeństwa stosowania w ciąży, chyba że dalsze leczenie inhibitorem receptora angiotensyny II uważane jest za niezbędne. W przypadku potwierdzenia ciąży należy natychmiast przerwać stosowanie losartanu oraz, jeśli to właściwe, rozpocząć alternatywne leczenie.
Wiadomo, że stosowanie AIIRAs podczas drugiego i trzeciego trymestru ciąży ma toksyczny wpływ na rozwój płodu (pogorszenie czynności nerek, małowodzie, opóźnienie kostnienia czaszki) oraz noworodka (niewydolność nerek, niedociśnienie, hiperkaliemia) (patrz także punkt 5.3).
W przypadku wystąpienia narażenia na losartan od drugiego trymestru ciąży, zaleca się wykonanie badania ultrasonograficznego w celu skontrolowania czaszki i czynności nerek.
Należy ściśle obserwować noworodki, których matki stosowały losartan, ze względu na możliwość wystąpienia niedociśnienia tętniczego (patrz też punkty 4.3 i 4.4).
Karmienie piersią
Nie zaleca się przyjmowania losartanu, z powodu braku informacji dotyczących stosowania losartanu podczas karmienia piersią. Bardziej wskazane są alternatywne sposoby leczenia z lepiej określonym profilem bezpieczeństwa podczas karmienia piersią, w szczególności podczas karmienia noworodka lub wcześniaka.
4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn
Nie przeprowadzono badań dotyczących wpływu losartanu na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Jednakże podczas prowadzenia pojazdów lub obsługiwania maszyn należy brać pod uwagę możliwość sporadycznego wystąpienia zawrotów głowy lub senności u pacjentów leczonych lekami przeciwnadciśnieniowymi, szczególnie na początku terapii oraz podczas zwiększania dawki.
4.8 Działania niepożądane
Losartan został oceniony w następujących badaniach klinicznych:
- w badaniach klinicznych z grupą kontrolną dotyczących pierwotnego nadciśnienia tętniczego, z udziałem >3000 dorosłych pacjentów w wieku 18 lat i starszych,
- w badaniu klinicznym z grupą kontrolną z udziałem 177 dzieci i młodzieży w wieku od 6 do 16 lat z nadciśnieniem tętniczym,
- w badaniu klinicznym z grupą kontrolną z udziałem >9000 pacjentów w wieku od 55 do 80 lat z nadciśnieniem tętniczym i przerostem lewej komory serca (patrz badanie LIFE, punkt 5.1),
- w badaniu klinicznym z grupą kontrolną z udziałem >7700 pacjentów z przewlekłą niewydolnością serca (patrz badanie ELITE I, ELITE II oraz badanie HEAAL, punkt 5.1),
- w badaniu klinicznym z grupą kontrolną z udziałem >1500 pacjentów w wieku 31 lat i starszych z cukrzycą typu 2 i białkomoczem (patrz badanie RENAAL, punkt 5.1).
W tych badaniach klinicznych najczęściej występującym działaniem niepożądanym były zawroty głowy.
Częstość występowania działań niepożądanych wymienionych poniżej określono następująco: bardzo często (≥1/10); często (≥1/100 do <1/10); niezbyt często (≥1/1000 do <1/100); rzadko (≥1/10 000 do <1/1000); bardzo rzadko (<1/10 000), nieznana (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych).
Tabela 1. Częstość występowania działań niepożądanych została określona na podstawie badań klinicznych z grupą kontrolną placebo oraz doświadczeń po do obrotu
| Działania niepożądane | Nadciśnienie tętnicze | Pacjenci z nadciśnieniem tętniczym i przerostem lewej komory serca | Przewlekła niewydolność serca | Nadciśnienie tętnicze i cukrzyca typu 2 z chorobą nerek | Doświadczenia po wprowadzeniu do obrotu |
|---|---|---|---|---|---|
| Zaburzenia krwi i układu chłonnego | |||||
| niedokrwistość | często | częstość nieznana | |||
| małopłytkowość | częstość nieznana | ||||
| Zaburzenia układu immunologicznego | |||||
| obrzęk naczynioruchowy | rzadko | rzadko | rzadko | rzadko | częstość nieznana |
| Zaburzenia metabolizmu i odżywiania | |||||
| hiperkaliemia | niezbyt często | niezbyt często | często | często | częstość nieznana |
| Zaburzenia psychiczne | |||||
| bezsenność | często | często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| Zaburzenia układu nerwowego | |||||
| zawroty głowy | często | często | często | często | częstość nieznana |
| ból głowy | często | często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| senność | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| parestezje | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| zaburzenia smaku | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| omdlenie | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| zawroty głowy po zmianie pozycji ciała | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| Zaburzenia ucha i błędnika | |||||
| zawroty głowy | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| Zaburzenia serca | |||||
| kołatanie serca | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| dławica piersiowa | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| zawał mięśnia sercowego | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| tachykardia | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| zaburzenia rytmu serca, w tym migotanie przedsionków i bradykardia zatokowa | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| zaburzenia przewodzenia przedsionkowo-komorowego | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| Zaburzenia naczyniowe | |||||
| niedociśnienie tętnicze | niezbyt często | niezbyt często | często | niezbyt często | częstość nieznana |
| zaburzenia naczyniowe mózgu | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia | |||||
| kaszel | często | często | często | często | częstość nieznana |
| zapalenie błony śluzowej nosa | często | często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| zakażenie górnych dróg oddechowych | często | często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| duszność | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| zapalenie oskrzeli | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| nieżyt nosa | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| Zaburzenia żołądka i jelit | |||||
| bóle brzucha | często | często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| biegunka | często | często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| niestrawność | często | często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| nudności | często | często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| wymioty | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| suchość w jamie ustnej | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| zaburzenia żołądkowo-jelitowe | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| zaparcie | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| wzdęcia | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| zaburzenia czynności wątroby | częstość nieznana | ||||
| Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej | |||||
| wysypka | często | często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| pokrzywka | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| świąd | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| wypadanie włosów | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| zaczerwienienie | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| fotodermatoza | częstość nieznana | ||||
| Zaburzenia układu mięśniowo-szkieletowego i tkanki łącznej | |||||
| bóle pleców | często | często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| bóle kończyn | często | często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| bóle stawów | często | często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| bóle mięśni | często | często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| skurcze mięśni | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| bóle kości | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| artretyzm | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| Zaburzenia nerek i dróg moczowych | |||||
| zaburzenia czynności nerek | niezbyt często | niezbyt często | często | często | częstość nieznana |
| zakażenie dróg moczowych | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania | |||||
| astenia/zmęczenie | często | często | często | często | częstość nieznana |
| ból w klatce piersiowej | często | często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| obrzęk obwodowy | często | często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| gorączka | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| obrzęk | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| Badania diagnostyczne | |||||
| zwiększenie stężenia azotu mocznika we krwi | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| zwiększenie stężenia kreatyniny w surowicy krwi | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| zwiększenie aktywności aminotransferaz w surowicy krwi | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| hiperbilirubinemia | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
| zwiększenie stężenia kinazy kreatynowej w surowicy krwi | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | niezbyt często | częstość nieznana |
U dzieci i młodzieży w wieku 6-16 lat profil działań niepożądanych był podobny do profilu u dorosłych pacjentów.
U pacjentów z niewydolnością serca, u których stosowano losartan w skojarzeniu z beta-adrenolitykami, częstość występowania działań niepożądanych była większa niż w przypadku stosowania samego beta-adrenolityku.
Zgłaszano pojedyncze przypadki małopłytkowości i zaburzeń czynności wątroby.
Zgłaszano również przypadki reakcji nadwrażłości (w tym obrzęku naczynioruchowego, pokrzywki, świądu), rumienia, fotodermatozy, tocznia rumieniowatego, zapalenia naczyń i zapalenia wątroby.
Zgłaszano przypadki zaburzeń czynności nerek, w tym niewydolność nerek (zgłaszano bardzo rzadko u pacjentów z grupy wysokiego ryzyka; patrz punkt 4.4).
5. DANE FARMAKOLOGICZNE
5.1 Właściwości farmakodynamiczne
Grupa farmakoterapeutyczna: Antagonisty angiotensyny II, kod ATC: C09CA01
Losartan jest silnym, doustnie aktywnym, specyficznym antagonistą receptora angiotensyny II (typ AT1). Nie jest on prolekiem. Angiotensyna II jest głównym hormonem układu renina-angiotensyna, odpowiedzialnym za wszystkie znane fizjologiczne działania angiotensyny II, w tym za skurcz naczyń, stymulację syntezy i uwalniania aldosteronu, bezpośrednie działanie na nerki oraz regulację transportu płynów i elektrolitów. Losartan i jego aktywny metabolic blokują wszystkie fizjologiczne działania angiotensyny II niezależnie od źródła lub drogi jej syntezy. Losartan selektywnie wiąże się z receptorem AT1 i nie wiąże się z innymi receptorami dla hormonów ani nie blokuje kanałów jonowych ważnych dla regulacji czynności serca i naczyń.
Losartan nie wpływa na aktywność kininazową, nie hamuje rozpadu bradykininy. Nie nasila działania bradykininy, która jest uważana za przyczynę kaszlu wywoływanego przez inhibitory konwertazy angiotensyny.
U pacjentów z nadciśnieniem tętniczym losartan obniża wartości ciśnienia skurczowego i rozkurczowego. Po podaniu pojedynczej dawki działanie hipotensyjne utrzymuje się przez 24 godziny. Na początku leczenia losartanem efekt maksymalny zazwyczaj uzyskuje się w ciągu 3-6 tygodni od rozpoczęcia leczenia. Po odstawieniu leku nie obserwuje się gwałtownego wzrostu ciśnienia tętniczego krwi ani efektu odbicia.
U pacjentów z nadciśnieniem tętniczym losartan zwiększa wydalanie kwasu moczowego z moczem i powoduje niewielkie zmniejszenie stężenia kwasu moczowego we krwi.
W badaniu klinicznym z udziałem pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i przerostem lewej komory serca potwierdzonym w EKG (badanie LIFE), losartan zmniejszał ryzyko sercowo-naczyniowe (złożony punkt końcowy obejmujący zgon z przyczyn sercowo-naczyniowych, zawał mięśnia sercowego lub udar mózgu) w porównaniu z atenololem, pomimo podobnego działania hipotensyjnego. Różnica ta była głównie spowodowana zmniejszeniem ryzyka udaru mózgu. W badaniu tym nie stwierdzono różnic w częstości występowania nowo rozpoznanej cukrzycy.
W badaniu klinicznym z udziałem pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i cukrzycą typu 2 z białkomoczem (badanie RENAAL), losartan zmniejszał ryzyko wystąpienia podwojenia stężenia kreatyniny w surowicy krwi oraz ryzyko wystąpienia schyłkowej niewydolności nerek (ESRD). Losartan zmniejszał również białkomocz oraz spowalniał tempo pogarszania czynności nerek. Działanie to było niezależne od działania hipotensyjnego.
W badaniu klinicznym z udziałem pacjentów z przewlekłą niewydolnością serca (badanie ELITE II), losartan nie wykazał przewagi nad kaptoprylem w zakresie zmniejszenia śmiertelności. W badaniu klinicznym HEAAL, u pacjentów z przewlekłą niewydolnością serca i nietolerancją inhibitora ACE, losartan w dawce 150 mg raz na dobę był bardziej skuteczny niż losartan w dawce 50 mg raz na dobę w zakresie zmniejszenia śmiertelności lub hospitalizacji z powodu niewydolności serca.
Jednoczesne stosowanie produktu leczniczego Lorista z produktami zawierającymi aliskiren jest przeciwwskazane u pacjentów z cukrzycą lub zaburzeniem czynności nerek (współczynnik filtracji kłębuszkowej, GFR<60 ml/min/1,73 m2) (patrz punkt 4.3).
Nie zaleca się jednoczesnego stosowania antagonistów receptora angiotensyny II z inhibitorami konwertazy angiotensyny (patrz punkt 4.5).
5.2 Właściwości farmakokinetyczne
Wchłanianie: Losartan jest dobrze wchłaniany z przewodu pokarmowego. Biodostępność systemowa losartanu wynosi około 33%. Średnie maksymalne stężenie losartanu i jego czynnego metabolitu w osoczu krwi występuje odpowiednio po około 1 godzinie i 3-4 godzinach po podaniu doustnym. Stężenia w osoczu zarówno losartanu, jak i jego czynnego metabolitu zwiększają się proporcjonalnie do podanej dawki losartanu w zakresie od 20 mg do 200 mg.
Stężenia w osoczu czynnego metabolitu są około 4 do 8 razy większe niż stężenia losartanu. Spożycie pokarmu nie wpływa istotnie na biodostępność losartanu.
Dystrybucja: Losartan i jego aktywny metabolic wiążą się z białkami osocza, głównie z albuminą. Wskaźnik wiązania z białkami osocza wynosi ≥99% dla losartanu i około 99,8% dla jego czynnego metabolitu. Objętość dystrybucji losartanu wynosi 34 l. Badania na zwierzętach wykazały, że losartan przenika przez barierę krew-mózg w niewielkim stopniu.
Metabolizm: Około 14% podanej dawki losartanu jest przekształcane do czynnego metabolitu. Metabolizm zachodzi głównie przy udziale izoenzymu CYP2C9 cytochromu P450. Pozostałe metabolity nie mają istotnego działania farmakologicznego.
Wydalanie: Średni klirens losartanu wynosi około 600 ml/min, a klirens jego czynnego metabolitu około 50 ml/min. Około 4% dawki jest wydalane z moczem w postaci niezmienionej, a około 6% w postaci czynnego metabolitu. Po podaniu doustnym lub dożylnym losartanu znakowanego 14C, około 35% radioaktywności jest wykrywane w moczu, a około 60% w kale. Okres półtrwania losartanu wynosi około 2 godzin, a jego czynnego metabolitu około 6-9 godzin.
Szczególne populacje pacjentów:
- Pacjenci w podeszłym wieku: Stężenia losartanu w osoczu u pacjentów w podeszłym wieku nie różnią się od stężeń u młodszych pacjentów. Stężenia czynnego metabolitu są około 2 razy większe u pacjentów w podeszłym wieku. Nie ma jednak klinicznie istotnych różnic w profilu farmakokinetycznym losartanu u pacjentów w podeszłym wieku. Nie ma konieczności dostosowywania dawki.
- Płeć: Stężenia losartanu w osoczu u kobiet są około 2 razy większe niż u mężczyzn. Stężenia czynnego metabolitu są podobne u kobiet i mężczyzn. Nie ma klinicznie istotnych różnic w skuteczności losartanu u kobiet i mężczyzn. Nie ma konieczności dostosowywania dawki.
- Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek: Stężenia w osoczu losartanu i jego czynnego metabolitu u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek nie różnią się klinicznie istotnie od stężeń u pacjentów z prawidłową czynnością nerek. Klirens nerkowy czynnego metabolitu jest zmniejszony u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek. Nie ma konieczności dostosowywania dawki początkowej u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek. Jednak u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek należy zachować ostrożność, ponieważ istnieje ograniczone doświadczenie w leczeniu pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek lub poddawanych dializie.
- Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby: U pacjentów z łagodnymi do umiarkowanych zaburzeniami czynności wątroby stężenia losartanu i jego czynnego metabolitu w osoczu są zwiększone. Klirens losartanu u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby zmniejsza się o około 50%, a biodostępność zwiększa się o około 2 razy. U pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby w wywiadzie należy rozważyć zastosowanie mniejszej dawki (patrz punkty 4.2 i 4.4).
5.3 Dane przedkliniczne dotyczące bezpieczeństwa
Badania toksyczności ostrej, podostrej i przewlekłej wykazały, że losartan jest dobrze tolerowany, a jego działanie toksyczne było odwracalne i występowało tylko w dawkach wywołujących objawy farmakodynamiczne (hipotensja).
W badaniach na zwierzętach nie wykazano działania mutagennego ani klastogennego.
W badaniach toksyczności dla rozrodczości na szczurach nie wykazano upośledzenia płodności u samców ani samic. W badaniach na szczurach i królikach wykazano embriotoksyczność i fetotoksyczność (zmniejszenie masy ciała, opóźnienie kostnienia, śmiertelność płodów) w dawkach, które wywoływały toksyczność u matek. Nie wykazano działania teratogennego. Losartan i jego aktywny metabolic przenikają przez barierę łożyskową u szczurów i królików. U szczurów stwierdzono zmniejszenie masy ciała noworodków, opóźnienie rozwoju fizycznego i zwiększoną śmiertelność.
W badaniach na zwierzętach wykazano, że inhibitory układu renina-angiotensyna mogą powodować uszkodzenie nerek u płodów. Istnieją doniesienia o niewydolności nerek u noworodków, których matki stosowały losartan.
W badaniach na zwierzętach wykazano, że losartan i jego aktywny metabolic przenikają do mleka szczurów karmiących.
6. INNE INFORMACJE
6.1 Wykaz substancji pomocniczych
Substancje pomocnicze to:
- mikrokrystaliczna celuloza,
- laktoza jednowodna,
- skrobia kukurydziana,
- krospowidon,
- magnezu stearynian,
- hypromeloza,
- makrogol 400,
- talk,
- tytanu dwutlenek (E171).
Tabletki powlekane Lorista 25 mg zawierają również:
- żelaza tlenek żółty (E172).
6.2 Niezgodności
Brak znanych niezgodności.
6.3 Okres ważności
3 lata.
6.4 Specjalne środki ostrożności dotyczące przechowywania
Przechowywać w oryginalnym opakowaniu w celu ochrony przed wilgocią.
6.5 Rodzaj opakowania i wielkość opakowania
Tabletki powlekane Lorista 25 mg, 50 mg i 100 mg są pakowane w blistry z folii PVC/PVDC i folii aluminiowej. Opakowania:
- 14, 28, 30, 50, 56, 84, 90, 98 lub 100 tabletek.
Nie wszystkie wielkości opakowań muszą znajdować się w obrocie.
6.6 Inne informacje
Brak szczególnych informacji.
